Ô tô và xe máy đang lưu hành hay đã qua sử dụng nhập khẩu dự kiến phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 3 từ ngày 1/7/2019.
Môi trường ngày càng ô nhiễm, tác động xấu đến sức khỏe người dân
Ô tô, xe máy phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 3 từ 1/7/2019
Vừa qua, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã trình lên Bộ GTVT lộ trình áp dụng khí thải mức 3 dành cho phương tiện cơ giới đang lưu hành và phương tiện cơ giới đã qua sử dụng nhập khẩu.
Trong đó, Cục Đăng kiểm đề xuất, phương tiện lắp động cơ cháy cưỡng bức (động cơ xăng, khí dầu mỏ hoá lỏng - LPG và các loại tương tự) gồm: mô tô, xe máy, các loại xe tương tự kể cả xe cơ giới cho người khuyết tật; phương tiện lắp động cơ cháy do nén (động cơ diesel và các loại tương tự) phải áp dụng khí thải mức 3 từ ngày 1/7/2019.
Ngoài ra, ô tô tham gia giao thông lắp động cơ cháy cưỡng bức và động cơ cháy do nén sẽ áp dụng mức 2 tương ứng với từng loại động cơ kể từ 1/7/2019. Đến 1/7/2022, loại phương tiện này sẽ áp dụng mức 3 tương ứng với từng loại động cơ
Trong 12 năm thực hiện kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đường bộ theo Quyết định số 249/QĐ-TTg năm 2005 của Thủ tướng Chính phủ, Cục Đăng kiểm đã làm tốt vai trò của mình, đem lại hiệu quả cao và duy trì chất lượng khí thải của phương tiện cơ giới. Song, từ 2008 đến 2017, lượng phương tiện đã tăng lên 2.902.623 (gấp 3,06 lần) so với con số 946.601 trước đó. Vì vậy, độ ô nhiễm đã đạt mức báo động, nếu xét trên tổng lượng phát thải từ ô tô.
Theo các báo cáo đánh giá chất lượng không khí tại Hà Nội và TP.HCM, chỉ số Nitơ, Cacbon (hợp chất có trong khí thải của phương tiện cơ giới) đã vượt mức cho phép từ 1,2 đến 1,5 lần. Điều này gây ảnh hưởng xấu đến môi trường cũng như sức khỏe của người dân.
Đến tháng 9 năm ngoái, tổng lượt xe ô tô kiểm định động cơ xăng là 759.243 lượt, với tỷ lệ không đạt là 4,11%. Số lượt kiểm định động cơ diesel là 874.367 lượt, trong đó tỷ lệ không đạt là 12,1%.
Cục Đăng kiểm cho biết, tỷ lệ kiểm định không đạt đang giảm dần do chất lượng phương tiện được nâng cao, các loại phương tiện hết niên hạn được thay thế bằng phương tiện mới, chủ phương tiện có ý thức hơn trong việc bảo dưỡng và sửa chữa xe giữa chu kỳ hoặc trước khi đi kiểm định.
Năm 2017, tỷ lệ kiểm định ô tô động cơ xăng đạt 95,89% và động cơ diesel là 87,9%. Điều này cho thấy tiêu chuẩn khí thải hiện không còn mang lại hiệu quả trong vấn đề bảo vệ môi trường.
Tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn khí thải sẽ tăng cao
Theo Quyết định số 249/QĐ-TTg, ô tô nhập khẩu đã qua sử dụng dùng động cơ xăng đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 3, còn động cơ diesel áp dụng mức 2. Đồng thời, những phương tiện đã qua sử dụng vào Việt Nam đều đáp ứng các yêu cầu này.
Hiện tại, mô tô và xe máy nhập khẩu đã qua sử dụng đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2. Hơn nữa, số lượng phương tiện rất ít hoặc hầu như không có, vì vậy việc thay đổi mức tiêu chuẩn không ảnh hưởng đến các hoạt động xã hội.
Việc gia tăng tiêu chuẩn khí thải có tác động trực tiếp đến phương tiện đang lưu hành. Lúc này, tỷ lệ ô tô không đạt sẽ tăng lên, những phương tiện đạt chuẩn trước đó có thể không đạt được mức tiêu chuẩn mới và buộc phải đem xe đi bảo dưỡng, sửa chữa. Cụ thể như sau:
- Đối với động cơ xăng: Khi áp dụng tiêu chuẩn ở mức 2,3, con số này tương ứng với: tỷ lệ lượt kiểm định không đạt tiêu chuẩn nồng độ HC mức 2 là 3,37% và mức 3 là 5,42%; tỷ lệ lượt kiểm định không đạt tiêu chuẩn nồng độ CO mức 2 là 6,18%% và mức 3 là 8,47% trong năm 2017.
- Đối với động cơ diesel: Khi áp dụng tiêu chuẩn mức 2 hoặc 3, tỷ lệ lượt kiểm định không đạt sẽ tăng lên theo các năm. Chẳng hạn như trong năm 2017, tỷ lệ kiểm định không đạt khi áp dụng mức 2 là 30,71% và mức 3 là 37,41%.
Cục Đăng kiểm Việt Nam dự đoán: “Như vậy nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 hoặc 3 thì các phương tiện động cơ diesel sẽ bị ảnh hưởng lớn hơn so với ô tô động cơ xăng với mức tỉ lệ lượt kiểm định không đạt tăng lên trên 30% và 37%. Còn đối với ô tô động cơ xăng mức độ ảnh hưởng không lớn với tỉ lệ lượt kiểm định không đạt thấp”.
Theo đó, việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 hiện tại không ảnh hưởng nhiều đến tình hình tài chính vì chủ xe chỉ cần nghiêm túc bảo trì, bảo dưỡng xe theo hướng dẫn của nhà sản xuất giữa 2 kỳ đăng kiểm và trước khi kiểm định phương tiện.
Quyết định 249/QĐ-TTg liên quan đến việc nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải mức 3 cũng được cho là không tác động đến hoạt động nhập khẩu xe cơ giới đã qua sử dụng, nguyên nhân do chất lượng khí thải của xe nhập đều vượt mức tiêu chuẩn trên.